Εύρημα στον Ήλιο (audio)

Γιατί το πρόσφατο εύρημα της αποστολής της Ινδίας στον Ήλιο είναι ζωτικής σημασίας για τον κόσμο

Επιστήμονες στην Ινδία ανέφεραν το «πρώτο σημαντικό αποτέλεσμα» από το Aditya-L1, την πρώτη αποστολή ηλιακής παρατήρησης της χώρας στο διάστημα.

Οι νέες γνώσεις, όπως ανέφεραν, θα μπορούσαν να βοηθήσουν να κρατήσουν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και τους δορυφόρους επικοινωνίας εκτός κινδύνου την επόμενη φορά που οι ηλιακές δραστηριότητες θα απειλούσαν τις υποδομές στη Γη και στο διάστημα, μεταδίδει το BBC.

Στις 16 Ιουλίου, το πιο σημαντικό από τα επτά επιστημονικά όργανα που φέρει το Aditya-L1 – Visible Emission Line Coronagraph, ή Velc – κατέγραψε δεδομένα που βοήθησαν τους επιστήμονες να υπολογίσουν την ακριβή ώρα έναρξης μιας στεμματική εκπομπή μάζας (CME).

Η μελέτη των CME - τεράστιων βολίδων που εκτοξεύονται από το εξώτατο στρώμα κορώνας του Ήλιου - είναι ένας από τους πιο σημαντικούς επιστημονικούς στόχους της παρθενικής ηλιακής αποστολής της Ινδίας.

«Αποτελούμενο από ενεργειακά σωματίδια, ένα CME θα μπορούσε να ζυγίζει έως και ένα τρισεκατομμύριο κιλά και μπορεί να επιτύχει ταχύτητα έως και 3.000 km [1.864 μίλια] το δευτερόλεπτο ενώ ταξιδεύει. Μπορεί να κατευθυνθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένης της Γης», λέει ο καθηγητής R Ramesh του Ινδικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής που σχεδίασε το Velc.

«Τώρα φανταστείτε αυτή την τεράστια βολίδα να «ορμά» προς τη Γη. Στην τελική του ταχύτητα, θα χρειαζόταν μόλις περίπου 15 ώρες για να καλύψει την απόσταση Γης-Ήλιου των 150 εκατομμυρίων χιλιομέτρων».

Η στεφανιαία εκτίναξη που κατέγραψε ο Velc στις 16 Ιουλίου είχε ξεκινήσει στις 13:08 GMT. Ο καθηγητής Ramesh, ο κύριος ερευνητής του Velc, ο οποίος έχει δημοσιεύσει μια εργασία για αυτό το CME στο διάσημο Astrophysical Journal Letters, δήλωσε ότι προήλθε από την πλευρά της Γης.

«Αλλά μέσα στη μισή ώρα της πορείας, εκτράπηκε και πήγε σε διαφορετική κατεύθυνση, πηγαίνοντας πίσω από τον Ήλιο. Καθώς ήταν πολύ μακριά, δεν επηρέασε τον καιρό της Γης».

Ωστόσο, οι ηλιακές καταιγίδες, οι ηλιακές εκλάμψεις και οι στεμματικές εκπομπές μάζας επηρεάζουν συνήθως τον καιρό της Γης. Επηρεάζουν επίσης τον διαστημικό καιρό όπου σταθμεύουν σχεδόν 7.800 δορυφόροι, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 50 από την Ινδία.

Σύμφωνα με το Space.com, σπάνια αποτελούν άμεση απειλή για την ανθρώπινη ζωή, αλλά μπορούν να προκαλέσουν χάος στη Γη παρεμβαίνοντας στο μαγνητικό πεδίο της Γης.

Η πιο καλοήθης πρόσκρουσή τους προκαλεί πανέμορφα σέλας σε μέρη κοντά στον Βόρειο και Νότιο Πόλο. Μια ισχυρότερη στεμματική εκπομπή μάζας μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση σέλας σε πιο μακρινούς ουρανούς, όπως στο Λονδίνο ή τη Γαλλία - όπως έγινε τον Μάιο και τον Οκτώβριο.

Αλλά η πρόσκρουση είναι πολύ πιο σοβαρή στο διάστημα όπου τα φορτισμένα σωματίδια μιας στεμματικής εκπομπής μάζας μπορούν να κάνουν όλα τα ηλεκτρονικά ενός δορυφόρου να δυσλειτουργούν. Μπορούν να καταρρίψουν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και να επηρεάσουν τους καιρούς και τους δορυφόρους επικοινωνίας.

«Σήμερα οι ζωές μας εξαρτώνται πλήρως από τους δορυφόρους επικοινωνίας και οι CME μπορούν να επηρεάσουν το διαδίκτυο, τις τηλεφωνικές γραμμές και την ραδιοεπικοινωνία», λέει ο καθηγητής Ramesh. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απόλυτο χάος».

Η πιο ισχυρή ηλιακή καταιγίδα που έχει καταγραφεί ιστορία σημειώθηκε το 1859. Ονομάστηκε «Γεγονός Κάρινγκτον», πυροδότησε έντονες εκπομπές φωτός του σέλας και «έριξε» τις τηλεγραφικές γραμμές σε όλη την υδρόγειο.

Οι επιστήμονες της NASA λένε ότι μια εξίσου ισχυρή καταιγίδα οδήγησε στη Γη το 2012 και ήταν «παρατρίχα» «εξίσου επικίνδυνη». Λένε ότι ήμασταν «απίστευτα τυχεροί» που αντί να χτυπήσει τον πλανήτη μας, το σύννεφο καταιγίδας χτύπησε το ηλιακό παρατηρητήριο STEREO-A της NASA στο διάστημα.

Το 1989, μια στεμματική εκπομπή μάζας «έριξε» μέρος του δικτύου ηλεκτροδότησης του Κεμπέκ για 9 ώρες, αφήνοντας 6 εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς ρεύμα.

Και στις 4 Νοεμβρίου του 2015, η ηλιακή δραστηριότητα διέκοψε τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας στη Σουηδία και σε ορισμένα άλλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, οδηγώντας σε ταξιδιωτικό χάος για ώρες.

Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι εάν είμαστε σε θέση να δούμε τι συμβαίνει στον Ήλιο και να εντοπίσουμε μια ηλιακή καταιγίδα ή μια στεμματική εκπομπή μάζας σε πραγματικό χρόνο και να παρακολουθήσουμε την τροχιά της, μπορεί να λειτουργήσει ως πρόβλεψη για να απενεργοποιήσουμε τα δίκτυα και τους δορυφόρους και να τους κρατήσουμε μακριά από κάτι που μπορεί να τους επηρεάσει.

Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία Nasa, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA), η Ιαπωνία και η Κίνα παρακολουθούν τον Ήλιο μέσω των ηλιακών αποστολών τους στο διάστημα εδώ και δεκαετίες. Με το Aditya-L1 - που πήρε το όνομά του από τον ινδουιστικό θεό του Ήλιου - η ινδική διαστημική υπηρεσία Isro εντάχθηκε σε αυτήν την επιλεγμένη ομάδα νωρίτερα φέτος.

Από το πλεονέκτημά του στο διάστημα, το Aditya-L1 είναι σε θέση να παρακολουθεί συνεχώς τον Ήλιο, ακόμη και κατά τη διάρκεια εκλείψεων και να διεξάγει επιστημονικές μελέτες.

Ο καθηγητής Ramesh λέει ότι όταν κοιτάμε τον Ήλιο από τη Γη, βλέπουμε μια πορτοκαλί μπάλα φωτιάς που είναι η φωτόσφαιρα - η επιφάνεια του Ήλιου ή το φωτεινότερο μέρος του άστρου.

Μόνο κατά τη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης, όταν η Σελήνη περνά ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο και καλύπτει τη φωτόσφαιρα, μπορούμε να δούμε το ηλιακό στέμμα, το πιο εξωτερικό στρώμα του Ήλιου.

Ο στεμματογράφος της Ινδίας, λέει ο καθηγητής Ramesh, έχει ένα μικρό πλεονέκτημα έναντι του στεφανογράφου στο κοινό Ηλιακό και Ηλιοσφαιρικό Παρατηρητήριο της Nasa-ESA.

«Το δικό μας είναι σε μέγεθος που μπορεί να μιμηθεί το ρόλο της Σελήνης και να κρύψει τεχνητά τη φωτόσφαιρα του Ήλιου, παρέχοντας στο Aditya-L1 μια αδιάκοπη θέαση του ηλιακού στέμματος 24 ώρες την ημέρα 365 ημέρες το χρόνο».

Ο στεμματογράφος της αποστολή της Nasa-ESA, λέει, είναι μεγαλύτερος που σημαίνει ότι κρύβει όχι μόνο τη φωτόσφαιρα αλλά και τμήματα του ηλιακού στέμματος - επομένως δεν μπορεί να δει τη γένεση ενός CME εάν προέρχεται από την κρυφή περιοχή.

«Αλλά με το Velc, μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια τον χρόνο που ξεκινά μια στεμματική εκπομπή μάζας και προς ποια κατεύθυνση κατευθύνεται».

Η Ινδία διαθέτει επίσης τρία επίγεια παρατηρητήρια - στο Kodaikanal, στο Gauribidanur στα νότια και στο Udaipur στα βορειοδυτικά - για να κοιτάξουν τον Ήλιο. Έτσι, αν προσθέσουμε τα ευρήματά τους με αυτά του Aditya-L1, μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά την κατανόησή μας για τον Ήλιο, προσθέτει.

Πηγή: skai.gr